Wat is wijs(heid)?

Door	dr. Anne Doedens
Datum	woensdag 21 februari 2024
Tijd	14.30 - 16.00 uur
Plaats	Walkartcentrum, Kerkweg 19, Zeist
Opgave via	contactpagina   of telefonisch bij Ineke Krediet, 030-69 23 828
Kosten	€ 7,- voor leden en vrienden van de Walkartgemeenschap,   € 10,- voor anderen, inclusief koffie en thee.   U kunt betalen via een QR-code met uw telefoon.

Als ik dit schrijf, teisteren oorlogen Europa en het Midden Oosten. Wie had dat aan het begin van de nieuwe eeuw gedacht! Oorlogen zijn geen natuurverschijnsel, maar een door mensen veroorzaakt gebeuren, met daaraan voorafgaand menselijke beslissingen, genomen op grond van historische ontwikkelingen en verwachte toekomstmogelijkheden.

 

Geschiedenis heeft onder meer ten doel bewustzijn van het verleden te bevorderen door verantwoord onderzoek. Kunnen historici dat verleden ook zinvol duiden voor het heden? Daarover verschillen de meningen. Sine ira et studio’ zoals de Romein Tacitus vaststelde, zonder partijdigheid. De historicus Jacob Burckhardt [1818-1897) meende bijna twee millennia later: Onze beelden zijn meestal slechts constructies. Zijn beroemde tijdgenoot Leopold von Ranke [1795-1886) meende daarentegen: De  taak van de historicus is alleen maar om te tonen wie es eigentlich gewesen [ist]

 

Kortom wat is wijsheid voor de historicus? Kan hij nog een rol spelen in de duiding van bijvoorbeeld de huidige oorlogen in de Oekraïne en de Gazastrook? Is het verantwoord het verloop van eerdere oorlogen in een duiding te betrekken, zoals de Krimoorlog (1854-1856) of de Arabisch-Israelische oorlog (1948) en de Zesdaagse oorlog (1967)? Of volgen we Von Ranke en Burckhardt en spreken we alleen maar over het verleden zonder dat we daar enige conclusie voor de huidige conflicten uit trekken?
Wat is wijs[heid]?'