Dr. Rob Nepveu

Godsdienstfenomenoloog, studie theologie in Leiden. Promotie aldaar (1977).

Rob Nepveu behoort tot de religieus-humanistische stroming binnen Vrijzinnigen Nederland.
De vrijzinnig-Christelijke traditie vormt een belangrijke inspiratiebron voor deze stroming naast andere, waaronder vooral ook de Westerse filosofie.


Overdenkingen:
Over God gesproken
15 september 2024
Wat is wijs .....?
01 september 2024
Waardering
14 juli 2024
Over grond gesproken
23 juni 2024
Mythe en historie
12 mei 2024
Waarden
14 april 2024
Over transponeren gesproken
10 maart 2024
Hoop
10 februari 2024
Hoe om te gaan met de werkelijkheid en met onszelf
07 januari 2024
Naar het Licht
10 december 2023
Dienstbaarheid
12 november 2023
Op zoek naar houvast
15 oktober 2023
Grensoverschrijding en grensvervaging
17 september 2023
Zwak – blauwe punt – Moeder Aarde
20 augustus 2023
Als het ware
09 juli 2023
Pinksteren
28 mei 2023
Geloof, hoop en liefde
16 april 2023
Getal en woord
12 maart 2023
Tijd en eeuwigheid
12 februari 2023
Religie en realiteit
15 januari 2023
Van onzekerkeid naar zekerheid
13 november 2022
Onderweg .... maar waarheen?
09 oktober 2022
Gedachten bij de 4 jaargetijden
21 augustus 2022
Zoekt en gij zult vinden
10 juli 2022
Jodendom, Christendom en Islam
19 juni 2022
Religie en realiteit
22 mei 2022
Wat is de mens?
24 april 2022
Religie: geloven of ervaren?
13 maart 2022
Is het Christendom achterhaald?
23 januari 2022
Het geschenk. Over geven en nemen.
05 december 2021
Geloofwaardig
14 november 2021
een geestelijke voorhoede?
24 oktober 2021
Verder kijken
12 september 2021
Zijn wij allen schuldig?
22 augustus 2021
Komen wij steeds verder?
11 juli 2021
Alles heeft zijn tijd
16 mei 2021
Wantrouwen en vertrouwen
18 april 2021
Wat is waarheid?
14 maart 2021
De Bijbel ook eens anders lezen
13 december 2020
‘Gewoon jezelf zijn' (Haya van Someren) en ‘Ken uzelf ‘(Delphi)
15 november 2020
Wat verbindt ons?
11 oktober 2020
Verder kijken
13 september 2020
Leven we in de best-denkbare wereld?
23 augustus 2020
Begrijpen en verstaan
08 maart 2020
Tijd
09 februari 2020
Op zoek naar licht
08 december 2019
Eenvoud is het kenmerk van het ware (Boerhaave 1668-1738)
10 november 2019
Liever klein dan groot?
13 oktober 2019
Van honden, katten en mensen
08 september 2019
Religieus perspectief
18 augustus 2019
Over chaos en orde
14 juli 2019
Over de verbetering van mens en samenleving
16 juni 2019
Wat is de mens?
12 mei 2019
De betekenis van de mythe van de zondeval
14 april 2019
Religie, waarheid en werkelijkheid
16 september 2018
Is onze cultuur nog Christelijk te noemen?
15 juli 2018
Wat betekent Jezus nog voor ons?
06 mei 2018
Spreken over boven gaat over beneden
29 april 2018
Mysterie der werkelijkheid
11 maart 2018
De goede oude tijd?
14 januari 2018
Vrijzinnig geloof in deze moderne tijd
17 december 2017
Hebben wij een vrije wil?
12 november 2017
Religie en het concrete bestaan
22 oktober 2017
Schepping
10 september 2017
Mythe en waarheid
18 juni 2017
Openbaring. Wat houdt dat in?
09 april 2017
Geplukte kip of gouden ei
12 februari 2017
Survival en actualiteit
04 december 2016
Secularisatie en religie
23 oktober 2016
Vasthouden of loslaten
04 september 2016
Religieus humanisme
26 juni 2016
Leidt vrijzinnigheid tot ongeloof of juist tot geloof?
14 februari 2016
Hoezo vrijzinnig?
03 januari 2016
Zijn wij nog christelijk te noemen?
22 november 2015
Religieus besef en hoe nu verder?
13 september 2015
Wat is vrijzinnig?
04 januari 2015
Wat is openbaring?
04 augustus 2014
Geloven in God
15 juni 2014
Bestaansverheldering
09 februari 2014
Uit de kunst
06 september 2013
Taal en religie
10 februari 2013
Een andere kijk op God
09 augustus 2012
Waar of werkelijk?
13 februari 2011
Wie was eigenlijk Jezus van Nazareth?
29 augustus 2010
Waarom nog naar de kerk gaan
06 december 2009
Pinksteren, het feest van enthousiasme
31 mei 2009
Pinksteren, het feest van enthousiasme
31 mei 2009

Hebben wij een vrije wil?

In de Roomse traditie wordt een kind geacht op 6-jarige leeftijd tot de jaren des onderscheids te zijn gekomen. Het kind moet dan kunnen onderscheiden tussen goed en kwaad. Al enige jaren eerder is het kind tot een ‘ik’ bewustzijn gekomen. Ons leven lang menen wij eenzelfde ‘ik’ te zijn, ondanks allerlei ontwikkelingen die wij voortdurend meemaken. Onze persoonlijkheid is gevormd door tal van factoren, innerlijke en uiterlijke. Daar zijn in de eerste plaats de genen, de merkwaardige, materiële dragers van uiterlijke en innerlijke eigenschappen. Het geheel van het pakket van onze genen is uniek. In de tweede plaats worden we door onze cultuur en historische omgeving bepaald via socialiseringsprocessen, thuis en daarbuiten.

Wij hebben een intuïtief besef van een vrije wil. Maar daarover wordt thans door onderzoekers van de werking van ons brein anders gedacht. En dat geldt ook voor vele filosofen. Experimenten hebben uitgewezen dat ons brein beslissingen neemt waarvan wij ons een fractie van een seconde later pas bewust worden. Dat is heel weinig maar toch een fit; ons brein is ons bewustzijn vóór.

Sam Harris, Amerikaans filosoof, laat in zijn boek ‘De Vrije Wil’ zien dat gedachten in ons opkomen op een manier die wij niet bewust laten gebeuren. En dat geld took voor ons gedrag. De keuze voor een bepaald gedrag is ook iets dat in ons brein ontstaat, via ons niet bewuste causale processen. Maar is dan het strafrecht onzinnig? Geenszins. Via het strafrecht worden gevaarlijke criminelen buiten de samenleving gehouden. Een straf voor bepaald gedrag kan socialiserend werken, zodat men niet in herhaling vervalt.

Interessant is de gedachte van Spinoza dat een verbetering van ons denken zal leiden tot een beter gedrag. Ook als men van een strenge vorm van causaliteit uitgaat is dus ethiek niet overbodig. Niet voor niets is het hoofdwerk van Spinoza zijn Ethica. Het gaat erom via een beter denken tot beter gedrag te komen. Het hoogste inzicht is volgens hem het besef deel uit te maken van de natuur ofwel God. Dat besef zal ons leiden tot een redelijker, beter gedrag, causaal weliswaar, niet via een vrije wil.