Mr.drs. Johan de Wit

Mr. drs. Johan de Wit is onze voorganger. Hij is in Leiden en in Kampen opgeleid tot jurist en theoloog. Naar eigen zeggen heeft hij zijn theologische studie ervaren als een heel uitgebreide cursus algemene ontwikkeling.

 

De verbeelding waartoe de menselijke geest in staat is, blijft hem verwonderen en vanuit die verwondering spoort hij ons aan tot zelfonderzoek.

Alles begint en eindigt bij het kennen van jezelf en wat ons is overgeleverd uit de oude boeken en met name de leringen en uitspraken van Jezus helpen ons daarbij. Door het filter van de man uit Nazareth kunnen wij de wereld anders zien dan wij gewend zijn en dat is, aldus Johan de Wit, het grote geheim van religieus zijn.

 

De vrijzinnigheid is voor hem de enige geloofsrichting waarin het raadsel van de verhouding tussen God en mens en ons bestaan in deze wereld op een aanvaardbare en voorstelbare manier ter sprake gebracht wordt.


Overdenkingen:
De wonderbaarlijke visvangst
20 oktober 2024
de onrechtvaardige rentmeester
22 september 2024
Godsbeelden
16 juni 2024
Pinksteren
19 mei 2024
religie en natuur
21 april 2024
Pasen
31 maart 2024
De zaaier
18 februari 2024
De plaats die je inneemt
21 januari 2024
licht en liefde
25 december 2023
de rijke jongeling
19 november 2023
In de storm
22 oktober 2023
De grensoverschrijdingen van Jezus
10 september 2023
De zaligsprekingen
18 juni 2023
Het vijfde gebod (eert uw vader en moeder)
14 mei 2023
paasoverdenking
09 april 2023
Oordelen
19 maart 2023
De schepping
19 februari 2023
schepping of evolutie
22 januari 2023
kerstoverdenking 2022
25 december 2022
Het offer van Abraham
20 november 2022
Zorgen voor de dag van morgen
16 oktober 2022
De menselijke geest
18 september 2022
herbezinning
04 september 2022
Pinksteroverdenking
05 juni 2022
De Christus van Paulus
15 mei 2022
Paasoverdenking
17 april 2022
Jotam
20 maart 2022
De onzekerheid van de ziel
20 februari 2022
Overdenking (Jezus en de armen)
16 januari 2022
Kerstoverdenking Zeist
25 december 2021
Grenzen van het ego
12 december 2021
Ruth
21 november 2021
Twijfels
17 oktober 2021
Overdenking (Jeremia en Jezus)
19 september 2021
Overdenking (David en Goliath)
15 augustus 2021
demonen
13 juni 2021
Pinksteroverdenking
23 mei 2021
Kerstoverdenking 2020
25 december 2020
150 jaar vrijzinnigheid
22 november 2020
De rijke jongeling
18 oktober 2020
Omgang met elkaar
20 september 2020
overdenking
16 augustus 2020
de creativiteit van eva
21 juni 2020
Paasboodschap 2020
12 april 2020
overdenking Jezus
16 februari 2020
Overdenking Simson
19 januari 2020
kerstoverdenking
25 december 2019
de vrijheid van Paulus
15 december 2019
overdenking
24 november 2019
spiritualiteit toen en nu
20 oktober 2019
Overdenking (wantrouwen machthebbers)
15 september 2019
klein en groot
01 september 2019
Pinksteroverdenking
09 juni 2019
de vrouw
19 mei 2019
de zin van religie
20 januari 2019
spiritualiteit van kerst
25 december 2018
Het kinderpardon
09 december 2018
Vertrouwen
09 december 2018
overdenking (verlies van godsbeelden)
25 november 2018
Overgangen
21 oktober 2018
De anderen
02 september 2018
De richting van je leven
17 juni 2018
Overdenking Pinksteren (bezinning)
20 mei 2018
paasoverdenking
01 april 2018
innerlijke tegenkracht
18 maart 2018
De verlamde man
19 februari 2018
Toren van Babel
21 januari 2018
Kerstoverdenking
25 december 2017
Job
26 november 2017
De zondebok
15 oktober 2017
Het tiende gebod
17 september 2017
vrijheid
03 september 2017
overdenking Pinksteren
04 juni 2017
Meimaand Mariamaand
14 mei 2017
Overdenking Pasen 2017
16 april 2017
Blijf niet staren op wat vroeger was
19 maart 2017
Het nut van religie
19 februari 2017
overdenking kerst
25 december 2016
Beloften
11 december 2016
De roeping van Mozes
20 november 2016
Licht
16 oktober 2016
De ongrijpbaarheid van de liefde
18 september 2016
Schuld en schaamte
03 juli 2016
Angst
19 juni 2016
Pinksterpreek
15 mei 2016
Paaspreek
27 maart 2016
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan
21 februari 2016
Het vijfde gebod
17 januari 2016
Kerstpreek 2015
25 december 2015
Menselijk tegenover
21 juni 2015
De trooster, heilige geest
17 mei 2015
Macht
15 maart 2015
Grondhoudingen van het koninkrijk
15 februari 2015
Kerstpreek 2014
25 december 2014
Richteren11: 29-35
16 november 2014
Correcties van de ziel
19 oktober 2014
Lazarus
21 september 2014
Licht
18 mei 2014
Paaspreek 2014
20 april 2014
De heilige geest
16 maart 2014
De bruiloft te Kana
16 februari 2014
De verloren zoon
19 januari 2014
Identiteit
17 november 2013
Eerbied voor de schepping
20 oktober 2013
Onze schaduw
15 september 2013
De ander
16 juni 2013
Pinksterpreek
19 mei 2013
Luchtfietserij
21 april 2013
Paaspreek 2013
31 maart 2013
Het koninkrijk van Jezus
17 maart 2013
Bildung
17 februari 2013
Wetenschap en wijsheid
27 januari 2013
kerstpreek 2012
25 december 2012
Wat blijft en voorbijgaat
18 november 2012
Geest
21 oktober 2012
Religie
16 september 2012
Verlangen naar eenheid
17 juni 2012
Het buitenissige
20 mei 2012
De kunst van het liefhebben
18 maart 2012
Verwachtingen
19 februari 2012
Idealisme
29 januari 2012
kerstpreek 2011
24 december 2011
Mens en tijd
20 november 2011
Vrijzinnigheid
16 oktober 2011
Wat beweegt ons?
04 september 2011
Het verlangen naar macht
15 mei 2011
Het verlangen naar macht
17 april 2011
Religie en wetenschap
20 maart 2011
Beeldvorming
20 februari 2011
De grenzen van het ego
23 januari 2011
Kerstpreek 2010
25 december 2010
Richting zoeken
27 november 2010
Metamorfosen
21 november 2010
Het goede leven
19 september 2010
Het 7e zegel
20 juni 2010
Hoeders
18 april 2010
Het onzichtbare christendom
21 maart 2010
Mozes
21 februari 2010
Simson
17 januari 2010
De Christus
15 november 2009
Hebben en zijn
18 oktober 2009
Een eigen weg
06 september 2009
Bevrijding door liefde
05 juli 2009
De verborgen Jezus
21 juni 2009
Leven in verhalen
17 mei 2009
Betekenis van het Evangelie
19 april 2009
De ander
15 maart 2009
Geest van de waarheid
15 februari 2009
God als geheim in ons leven
25 januari 2009
Kerstpreek 2008
25 december 2008
Verzet en overgave
21 december 2008
Tien geboden
16 november 2008
Relatie mens/natuur
19 oktober 2008
Het mysterie mens
21 september 2008
De geest
18 mei 2008
Liefde als leidraad
20 april 2008
Symbolen
13 april 2008
Exodus
30 december 2007
De 2e kant van de mens
16 december 2007
Geloven in de toekomst
09 december 2007
Natuur
02 december 2007
Trouw aan jezelf
26 november 2007
Projectie
19 november 2007
Geloof, hoop en liefde
12 november 2007
Vergeving
05 november 2007
Het leven als geschenk
28 oktober 2007
Ziel en geest
21 oktober 2007
Hoop
14 oktober 2007
Onderweg
07 oktober 2007
Martha en Maria
30 september 2007

Kerstpreek 2015

Als ze de kerstboom optuigen, hoeveel mensen realiseren zich dan dat ze bezig zijn met het in ere houden van een oud heidens gebruik? Onze ongekerstende voorouders hingen groene bomen vol met vruchten: groene bomen om de kale bomen tot voorbeeld te strekken, vruchten als uitdrukking van hun hoop op nieuwe vruchtbaarheid. Hoeveel mensen zullen zich bij het kerstdiner realiseren dat het houden van een feestelijke maaltijd midden in de winter ook een soort bezweringsritueel was van onze verre heidense voorouders: door zo’n maal aan te richten verwachtten zij dat het komende jaar net zo rijk zou worden aan oogst als dit midwintermaal.

 

Dit zijn maar twee voorbeelden van de gebruiken die wij rond het kerstfeest min of meer onbewust volgen. Want er zijn nog veel meer elementen van het kerstfeest die ons raken zonder dat wij ons daar echt van bewust zijn.

 

Wij voeren het kerstfeest met licht van kaarsen, met de warmte van elkaars gezelschap, met het groen van de kerstboom, met het eten van rijk voedsel als de verwachting op komende goede tijden. Al die gebruiken, kaarslicht, warmte, groen, bomen en maaltijden hebben een oeroude symbolische lading. En daarnaast is de spil van het kerstfeest de eenvoud en de menselijkheid, het verlangen naar een vredig en harmonisch bestaan.

 

Ook dat verlangen is van mensenheugenis in onze zielen gegrift en hoezeer het ook naar de diepere lagen van ons bewustzijn is gezakt, het leeft iedere kerst weer op. Ook degenen die geen enkele religieuze kennis van het feest meer hebben, spreken over de kerstgedachte, waarvan de kenmerken zijn: vrede op aarde, mildheid voor de ander en vrijgevigheid voor de armen.

 

Lukas vertelt het verhaal van de komst van een bevrijder, iemand die op zal komen voor de eenvoudigen en vernederden, als de geboorte van een weerloos kind, dat onder schamele omstandigheden ter wereld komt. Door te vertellen dat dit kind niet in een herberg ter wereld kon komen lijkt Lukas ons daarmee te willen zeggen dat voor zo’n bevrijder normaal gesproken geen plaats is in onze wereld.

 

De aarde waarop Jezus wordt geboren, is niet geïnteresseerd in kleine en onaanzienlijke mensen, er is geen belangstelling voor gerechtigheid. Deze bevrijder van de onderdrukten moet al direct na zijn geboorte op de vlucht voor de machthebbers, voor een koning die geen enkele inbreuk op zijn persoonlijke macht duldt. Maar ons verlangen naar een rechtvaardige wereld is er zolang als er mensen zijn, en het laat zich niet tot zwijgen brengen.

 

Lukas beeldt het uit door dit verlangen de gestalte te geven van een kind dat op wonderbaarlijke wijze door God zelf in een aardse vrouw is verwekt, waarna engelen het bericht van zijn geboorte brengen aan ook al weer de allereenvoudigsten: herders, die in de open lucht ’s nachts bij hun kudde moeten bivakkeren. God daalde af naar de aarde als een pasgeboren kind. God werd nederig en kwam in die nederigheid bij de mens. God werd menselijker, de mens werd goddelijker. Met de beelden die Lukas gebruikt verbindt hij de aardse verschijning van het kerstkind met het bovennatuurlijke. Want de geboorte van een goddelijk kind gaat natuurlijk gepaard met allerlei onverklaarbare verschijnselen. Want engelen dalen uit de hemel neer en deze lichtwezens brengen de hemel bij de aarde.

Het verlangen naar de komst van een verlosser, een wereldkoning die mensen dichterbij hun zelfverwerkelijking brengt, die iedereen zijn eigen vrije plek onder de zon zal geven. het bestaat al sinds mensenheugenis en het is een universele behoefte.

 

Ruim veertig jaar voor de geboorte van Christus schrijft de Romeinse dichter Vergilius in een herdersdicht:

Kuise Diana, wees welwillend jegens de geboorte van de knaap, waarmee nu eindelijk het ijzeren tijdperk wordt afgesloten en het gouden tijdperk op aarde nu alom aanbreekt. Goddelijk leven ontvangt de knaap en hij ziet de helden in gezelschap van de goden, en onder hen zal hij zelf een vredeskoning zijn van het rijk dat zijn machtige vader heeft gesticht. Maar eerst, o knaap, zal de aarde je huldigen met kleine geschenken, waarvoor de zorgen van de boer niet nodig waren: ranken van klimop, lotusbloemen en mirre, acanthus (decoratieve plant waarmee de zuilen van tempels werden versierd) in feestelijke overvloed.

 

Het verlangen naar de komst op aarde van een goddelijke koning ligt kennelijk besloten in de geest van de antieke mens. Eenmaal moest hij verschijnen, hij die de chaos zou omvormen tot harmonie. Alle grote religies verwachtten hem: de volgelingen van Zarathoestra de Saoshyant, de hindoes de Kalki-Avatar, de boeddhisten de Maitreya-Boeddha, de Joden de Messias. De geboorte van een verlosser of een bijzondere godenzoon is ook in alle verhalen een bovennatuurlijke gebeurtenis. En meestal vindt de geboorte plaats na een lange periode van ogenschijnlijke stilstand of achteruitgang. In deze steriele fase van wanhoop in plaats van hoop, van afbraak in plaats van opbloei maakt een onbewuste energie zich kennelijk klaar voor de grote sprong naar een nieuw tijdperk van hoop en uitzicht op een toekomst vol beloften.

 

Wij leven in de een eenentwintigste eeuw na Christus. Veel van wat de Christus ons voorleefde en leerde, is doorgedrongen in de manier waarop wij met elkaar omgaan en het is niet gewaagd om te zeggen dat ons geweten in grote mate is gevormd door christelijke idealen. Maar voorgoed bevrijd en verlost zijn wij niet. Want we beseffen zo langzamerhand wel dat wij zelf de eerst verantwoordelijken zijn voor de manier waarop we leven en werken hier op deze aarde. Wij begrijpen dat een goede wereld niet bestaanbaar is als die niet uit onszelf komt en we voortdurend moeten streven naar een instelling die rekening houdt met de gerechtvaardigde belangen van onze medemens en we, als het even kan, liefdevol moeten omgaan met de schepping waarin wij staan.

 

Maar….. er is ook zoiets als het menselijke tekort. Het menselijk tekort dat ons IK te groot maakt en ervoor zorgt dat we blind en met voorbijgaan van anderen onze eigen verlangens najagen, met blinde ambitie onze begeerte naar aanzien en macht de vrije hand geven en bij de keuzes waarvoor we staan in de eerste plaats voor onszelf kiezen. In de dagelijkse gang van zaken hebben we er allemaal, in het grote en in het kleine mee te maken en vaak sluiten we er de ogen voor. Het is nu eenmaal zo en hoe zou je het in je eentje willen veranderen. Je kunt de wereld immers niet op je schouders nemen?

Maar bij kerst krijgen we te maken met een verhaal dat ons eraan herinnert dat een mensheid die zich opsluit in zelfzucht en zich verschanst achter zijn angst om iets te moeten afstaan van wat hij als zijn verworvenheden beschouwt, die mensheid zelf niet verder zal brengen. Daarin is dat verhaal volstrekt afwijkend, want het vertelt over een koning die geen koning was op aarde omdat zijn rijk niet van deze wereld was. Over een geesteshouding die haaks staat op het gangbare denkpatroon.

 

Niet oordelen, maar begrijpen en vergeven. Niet strijden voor het gelijk, maar de vrede zoeken. Je medemens niet neersabelen, maar oprichten. Geen scheiding tussen mensen maken, maar begrijpen dat wij in onze noden en behoeften in wezen allen gelijk zijn. Omzien naar de ander met begrip en liefde, vrede zoeken waar strijd geboden lijkt. Dat verhaal is, in het licht van wat wij zijn gewend, tegendraads. En door dat tegendraadse opent het een venster naar de bevrijding van onszelf. Het geeft ons uitzicht op een bestaan waarin wij veilig kunnen zijn omdat de liefde voor dit leven de boventoon speelt. Daarom moeten we kerstmis blijven vieren.Totdat de dag komt waarop we kunnen zeggen: schaf het kerstfeest maar af, want het is nu al jaren iedere dag kerst, we voelen het.